जलवायु मैत्री कृषि (Climate-smart agriculture)

-----------------------
के हो त जलवायु मैत्री कृषि ?

FAO का अनुसार जलवायु मैत्री कषि दिगो कृषि विकासको एउटा पद्धति हो जसले दिगोविकासका तीनै आयामहरू (आर्थिक, सामाजिक, र वातावरणीय) लाई एकिकृत गराई खाध सुरक्षा र जलवायुजन्य चुनौतीहरूकोसम्बोधन गर्न मद्दत पुर्याउँछ । अर्थात जलवायु मैत्री कृषि पद्धतिले जलवायु परिवर्तनको संघारमा खाध सुरक्षाका लागि कृषि
क्षेत्रको विकासलाई दिगो बनाउन मद्दत गर्छ जसले गर्दा कृषि उत्पादनमा बृद्धि हुन्छ, कृषि क्षेत्र जलवायु परिवर्तनसँग अनुकुल
हुन्छ, र कृषि क्षेत्रले न्यून कार्वन उत्सर्जनको बाटो लिएको हुन्छ ।
जलवायु मैत्री कृषि पद्धतिका प्रमुख ३ आधार स्तम्भहरू हुन्छन् । ती हुन्ः
१. खाध सुरक्षा अर्थात कृषि उत्पादन र आम्दानीको दिगो बृद्धि गर्ने ।
२. जलवायु परिवर्तन अनुकुलन अर्थात जलवायु परिवर्तन अनुकुलन हुँदै समानुकुलन तर्फ उन्मुख हुने ।

३. जलवायु परिवर्तन न्यूनिकरण अर्थात सम्भव भए सम्म हरित गृह ग्याँसहरूको उत्सर्जन कम गर्ने ।

जलवायु मैत्री कृषि सम्पूर्ण रूपले नयाँ कृषि प्रणाली होइन ।
न त यसले नयाँ नयाँ प्रविधिहरू मात्र समेट्दछ । जलवायु
मैत्री कृषि नयाँ पद्धति हो जसले कृषि प्रणालीमा आवश्यक
परिवर्तनका लागि मार्गनिर्देश गर्छ, जसले कृषि प्रणालीमा
जलवायु परिवर्तका प्रभावहरू कम गराउन मद्दत गर्छ साथसाथै
कृषि उत्पादन बृद्धि गराउन पनि मूख्य भूमिका खेल्छ । यो
कृषि पद्धतिले स्थानीय प्रयास तथा ज्ञान सीप र प्रविधिको
प्रयोग लाई प्राथमिकता दिदैँ नयाँ प्रविधिहरूलाई पनि समेटेर
कृषि प्रणालीको दिगो विकासको परिकल्पना गर्दछ । त्यसैले जलवायु मैत्री कृषि पद्धति र यसमा प्रयोग गरिने प्रविधिहरू देश, जिल्ला, क्षेत्र, र जलवायु अनुसार फरक फरक हुन सक्छन् ।